Η πιο γνωστή από αυτές είναι η θέση σχετικά με το «Σλαβομακεδονικό ζήτημα». Το 1924 το Κ.Κ.Ε. προκειμένου να κάνει το χατήρι της Διεθνούς (δηλαδή του Δημητρόφ) άλλαξε θέση και στάση και υιοθέτησε την απόφαση της Διεθνούς του 1924 για «Ενιαία και Ανεξάρτητη Μακεδονία» (κάτι που σήμαινε την απόσχιση του Ελληνικού τμήματος της). Μόνον έτσι θα μπορούσε να παραμείνει ως μέλος της Διεθνούς η οποία τότε είχε πρακτικά μέλη μόνο Σλάβους. Βέβαια στην πορεία η ηγεσία του Κ.Κ.Ε. άλλαξε στάση και θέση τουλάχιστον δύο φορές αγόμενη και φερόμενη από τις συνθήκες που άλλοτε επέβαλαν την απομάκρυνση και άλλοτε την προσέγγιση (καλόπιασμα) των Κομμουνιστικών Κομμάτων των γειτονικών χωρών.
Χρονική συγκυρία.
Οι δηλώσεις Φίλη δεν έγιναν το δεύτερο δεκαήμερο του Μάη (με αφορμή την επέτειο της Γενοκτονίας των Ποντίων) οπότε και θα εντάσσονταν στις σχετικές συζητήσεις/αναφορές που γίνονται με αφορμή κάθε ιστορική επέτειο. Οι δηλώσεις αυτές (ξαναέγιναν) τέλη Οκτώβρρη (σε άσχετο χρονικό διάστημα) και πάντως πριν από επίσκεψη του τσίπρα στην Τουρκία. Προφανώς κρίθηκε σκόπιμο τα μεγάλου όγκου και σημασίας δώρα να τα στείλουν ξεχωριστά και να μην τα φορτώσουν στην Πρωθυπουργική πτήση (άλλωστε τόσος κόσμος θα μετακινηθεί μαζί με τον Αλέξη) εκτός και αν πήγαινε με μεταγωγικό (C-130).
Υπάρχει βέβαια η άποψη ότι ο Φίλης δεν ήθελε να προκαλέσει τους Πόντιους ανήμερα της επετείου της Γενοκτονίας τους. Αυτή όμως η άποψη για να είναι αληθής υπονοεί ότι οι ίδιες δηλώσεις σε οποιοδήποτε χρονικό σημείο δεν θα προκαλούσαν, κάτι το οποίο όπως είδαμε είναι άτοπο (λάθος).
Με ποια ιδιότητα τοποθετήθηκε ο Φίλης;
Οι δηλώσεις Φίλη δεν ήταν ούτε τυχαίες ούτε «επιστημονικές απόψεις». Είναι οι απόψεις ενός Υπουργού (ανώτατου κυβερνητικού αξιωματούχου) ο οποίος έχοντας το χαρτοφυλάκιο του Υπουργού Παιδείας είναι ο δεύτερος καθ’ ύλη αρμόδιος για το ζήτημα αυτό (ο πρώτος είναι ο υπουργός Εξωτερικών). Δεν θα μπορούσε να βρεθεί πιο «κατάλληλος» για μια τέτοια δήλωση. Άλλωστε η Γενοκτονία των Ποντίων όντας ιστορικό γεγονός αποτελεί (ή θα έπρεπε ν’ αποτελεί) και κεφάλαιο των σχολικών βιβλίων Ιστορίας.
Οι δηλώσεις έγιναν σκόπιμα προκειμένου να ευαρεστηθεί ο Σουλτάνος Ερντογάν εν όψει και της επίσκεψης Τσίπρα στην Τουρκία. Το ζήτημα είναι τι αντάλλαγμα αναμένει η κυβέρνηση από την Τουρκία σε ανταπόδοση των δηλώσεων αυτών. Άλλωστε η Τουρκική εφημερίδα Σαμπάχ (και όχι μόνο) τις εκτίμησε δεόντως (βλέπε εδώ).
Οι δηλώσεις Φίλη δεν είναι ούτε «επιστημονικές απόψεις». Η επίκληση των «επιστημονικών απόψεων» ή των προσωπικών γνωμών ως επιχείρημα γίνεται πάντα εκ των υστέρων για να μειώσει τις αντιδράσεις. Μόνον κάποιος σχιζοφρενής μπορεί να διαχωρίσει την προσωπικότητα του Υπουργού από αυτήν του πολίτη όταν αυτές συνυπάρχουν στο ίδιο άτομο. Είναι σαν να λέμε ότι ένας Υπουργός όταν εγκαταλείψει την θέση του δεν εκμεταλλεύεται ως πολίτης όσα έμαθε στην θητεία του (ή τις γνωριμίες που έκανε). Γελοιότητες δηλαδή.
Οι δηλώσεις Φίλη θα ήταν «επιστημονικές απόψεις» αν συνέτρεχε ένας (ή και οι δύο) από τους δύο επόμενους λόγους:
- Ήταν πιστοποιημένος επιστήμονας του αντίστοιχου γνωστικού πεδίου (π.χ. νομικός ειδικευμένος στο Διεθνές Δίκαιο) ή
- Υπήρχε σε εξέλιξη συζήτηση/διαβούλευση/διαπραγμάτευση για τον ορισμό ή την αναθεώρηση του εγκλήματος της Εθνοκάθαρσης και της Γενοκτονίας.
Όμως δεν ισχύει τίποτα από τα δύο. Τόλμησαν μερικοί να ισχυριστούν ότι εξαιτίας της ιδιότητας του δημοσιογράφου (αλήθεια ποια αρχή τον πιστοποίησε ως δημοσιογράφο, προσοχή μιλάμε για πιστοποίηση μετά από εξετάσεις και όχι για εγγραφή στην αντίστοιχη επαγγελματική ένωση Ε.Σ.Η.Ε.Α.) έχει και την ιδιότητα του Ιστορικού (αλήθεια ποια είναι τα κριτήρια με τα οποία κάποιος αναγνωρίζεται ως «Ιστορικός»;) και ως τέτοιος επιχειρηματολόγησε. Φυσικά αυτό το επιχείρημα είναι αφελές και έωλο και το μόνο που κατάφεραν όσοι το επικαλέστηκαν ήταν να κάνουν τα πράγματα ελαφρώς χειρότερα.
Η «νομική» προσέγγιση.
Υπήρξε και ένας ελαφρός σοβαρότερος ισχυρισμός, αυτός σύμφωνα με τον οποίο ο όρος «Γενοκτονία» είναι κατά 22 χρόνια μεταγενέστερος του εγκλήματος σε βάρος των Ποντίων και γι’ αυτό δεν είναι δόκιμο (και επιστημονικά σωστό) να χρησιμοποιηθεί. Και αυτό το επιχείρημα είναι ουσιαστικά λανθασμένο. Η «Γενοκτονία» παρότι αναφέρεται πρώτη φορά το 1944 για να ορίσει τα Ναζιστικά (και όχι μόνο) εγκλήματα εναντίον των Εβραίων λαμβάνει σάρκα και οστά την 9η Δεκέμβρη 1948 όταν ο Ο.Η.Ε. ψήφισε την «Σύμβαση για την πρόληψη και την καταστολή του εγκλήματος της Γενοκτονίας», την οποία (επι)κύρωσε η Ελλάδα με το Νομοθετικό Διάταγμα 3091 της 6ης Οκτώβρη 1954 (βλέπε εδώ σελ. 2098 και έπειτα).
Η Συνθήκη αυτή του Ο.Η.Ε. αποτελεί Διεθνές Δίκαιο ειδικά αφ’ ότου την (επι)κύρωσε η Ελλάδα. Στο άρθρο 2 ορίζει τις 5 προϋποθέσεις για τον χαρακτηρισμό ενός εγκλήματος ως «Γενοκτονία». Αυτές είναι:
- Φόνος μελών της ομάδας.
- Σοβαρά βλάβη της σωματικής ή διανοητικής ακεραιότητας των μελών της ομάδας.
- Εκ προθέσεως υποβολή της ομάδας σε συνθήκες διαβιώσεως δυναμένας να επιφέρουν την πλήρη ή την μερική καταστροφή της.
- Μέτρα αποβλέποντα στην παρεμπόδιση των γεννήσεων εντός ορισμένης ομάδας.
- Αναγκαστική μεταφορά παιδιών μιας ομάδας σε άλλη.
Το ίδιο άρθρο ορίζει ότι αρκεί να συντρέχει μια από τις πέντε προϋποθέσεις για να χαρακτηριστεί ένα έγκλημα σε βάρος μιας ομάδας (εθνικής, εθνολογικής, φυλετικής, θρησκευτικής) ως «Γενοκτονία». Τουλάχιστον οι τρείς πρώτες από τις προϋποθέσεις συντρέχουν στην περίπτωση των Ποντίων. Συνεπώς με βάση το Διεθνές Δίκαιο έχουμε Γενοκτονία.
Κανονικά θα έπρεπε το ζήτημα να τελειώνει εδώ, ειδικά αφού δεν υπάρχει ζήτημα αναθεώρησης της Συνθήκης οπότε και θ’ άνοιγε η σχετική «επιστημονική συζήτηση» μεταξύ των ειδικών (όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και διεθνώς). Όμως δεν τελειώνει και υπάρχουν λόγοι γι’ αυτό.
Υποτίθεται ότι ο Φίλης ορίζει το έγκλημα (αυτό δεν γίνεται ν’ αμφισβητηθεί) σε βάρος των Ποντίων ως «Εθνοκάθαρση» αντί της «Γενοκτονίας». Η διαφορά στο Διεθνές Δίκαιο είναι ότι η Εθνοκάθαρση δεν έχει σαφώς ορισμένο νομικό περιεχόμενο και χρησιμοποιείται ως γενικότερη έννοια (genericterm). Αυτή η διάκριση έχει την σημασία της στην οποία θα επανέλθουμε παρακάτω.
Η «γλωσσική» και «μαθηματική» προσέγγιση.
Η «Γενοκτονία» έχει ως πρώτο της συνθετικό τη λέξη «Γένος» το οποίο παραπέμπει σε μια ομάδα σαφώς μικρότερη του «Έθνους». Συνεπώς εφ’ όσο το «Γένος» είναι υποομάδα σε σχέση με το «Έθνος» κάθε Γενοκτονία είναι και Εθνοκάθαρση εφ’ όσον κάθε Γένος ανήκει σ’ ένα Έθνος. Οι ελαφρώς διαφοροποιημένοι ορισμοί που βρίσκουμε στα λεξικά τέθηκαν προκειμένου να υπάρξει μια κάποια διάκριση μεταξύ τους, όμως απλώς έκαναν την διάκριση δυσκολότερη.
Αντίστοιχο συμπέρασμα προκύπτει αν εφαρμόσουμε την μαθηματική προσέγγιση και ειδικά την θεωρία των συνόλων. Το «Γένος» είναι υποσύνολο και μάλιστα γνήσιο (αφού ένα Έθνος αποτελείται από περισσότερα του ενός Γένη).
Ο αγώνας των Τούρκων να ξαναγράψουν την Ιστορία απαλλασσόμενοι των ευθυνών τους και μια κρυφή σκοπιμότητα.
Ο Κεμάλ εφάρμοσε τις αποφάσεις του κινήματος των Νεότουρκων η βασικότερη από τις οποίες ήταν η δημιουργία ενός αμιγώς Μουσουλμανικού Έθνους. Όσο οι Νεότουρκοι ήταν στην αντιπολίτευση δείχνονταν στις υπόλοιπες εθνικές μειονότητες της Τουρκίας (Οθωμανικής Αυτοκρατορίας τότε) ως «προοδευτικοί» και «ριζοσπάστες» υπέρμαχοι της Δημοκρατίας και της ελεύθερης έκφρασης. Έτσι αρχικά ξεγέλασαν τους περισσότερους. Η απόφαση για την δημιουργία ενός ομοιογενούς έθνους προϋπέθετε την εκδίωξη ή την εξόντωση όλων των υπολοίπων εθνικών ομάδων.
Από αυτές οι πιό επικίνδυνες ήταν οι Αρμένιοι, οι Εβραίοι και οι Έλληνες. Ήταν επικίνδυνες επειδή οι συγκεκριμένες εθνικές ομάδες είχαν μακραίωνη ιστορία στην περιοχή είχαν δηλαδή βαθιές ρίζες, οι οποίες και έπρεπε ν’ αποκοπούν έστω και με την βία. Δεν τους ενδιέφερε να τους εξισλαμίσουν γιατί ακόμη και τότε δεν θ’ άλλαζε η εθνική καταγωγή τους. Τους ενδιέφερε να τους αφανίσουν ολοκληρωτικά, προκειμένου να μην υπάρχει στο μέλλον καμία αφορμή εμπλοκής της Ελλάδας στα εσωτερικά της Τουρκίας (για την προστασία των δικαιωμάτων των ομοεθνών τους).
Σκόπιμα δεν περιλαμβάνονται οι Πόντιοι στις παραπάνω εθνικές ομάδες, αφού αυτοί αποτελούν Γένος του Ελληνικού Έθνους και όχι μια ακόμη εθνική ομάδα (διαφορετική από αυτό). Τις τελευταίες δεκαετίες η Τουρκία έχει ξεκινήσει την προσπάθεια εξωραισμού της Ιστορίας της με την απάλειψη (όπου αυτό είναι δυνατό) ή τον μετριασμό των «μαύρων σελίδων» της. Ο κύριος λόγος είναι η προσπάθεια της να ενταχθεί στην Ε.Ε. Υπάρχει βέβαια και ένας ακόμη λόγος αλλά όχι λιγότερο σημαντικός. Η ένταξη απαιτεί την διαρρύθμιση (κλείσιμο) όλων των εκκρεμών ζητημάτων που αφορούν το πρός ένταξη μέλος με τα ήδη μέλη. Έτσι ζητήματα όπως η απόδοση των περιουσιών των Ελλήνων της Πόλης οι οποίοι εκδιώχθηκαν με το πογκρόμ του 1955 πρέπει να διευθετηθούν οριστικά. Η Τουρκία θα πρέπει είτε ν’ αποδώσει τις περιουσίες στους κατόχους τους, είτε να τους αποζημειώσει. Αντίστοιχα θα πρέπει ν’ αποζημειώσει και τα θύματα της Γενοκτονίας των Ποντίων (όπως και των Αρμενίων). Μια τέτοια κίνηση εκτός από τον οικονομικό αντίκτυπο θα είχε και μεγάλο ηθικό αντίκτυπο αφού θα συνιστούσε παραδοχή των αντίστοιχων εγκλημάτων.
Έτσι κάθε «επιστημονική άποψη» που μεταθέτει έστω και λεκτικά το έγκλημα σε βάρος των Ποντίων από Γενοκτονία (η οποία είναι σαφώς νομικά καθορισμένη) σε Εθνοκάθαρση (που δεν έχει ακόμη νομικά οριστεί) βοηθά την Τουρκική προσπάθεια να μασκαρεφτεί ο λύκος σε πρόβατο. Κοντολογίς όσα έπαθαν οι Πόντιοι από τους Τούρκους το 1922 αποτελούν Γενοκτονία σε βάρος ενός από τα Γένη του Ελληικού Έθνους, άρα έγκλημα σε βάρος όλων όσων είναι (και προπάντων αισθάνονται) πρωτίστως Έλληνες (και μετά οτιδήποτε άλλο π.χ. διεθνιστές).
Τέλος το επιχείρημα ότι η «Γενοκτονία» δεν υφίστατο ως έγκλημα το 1922 και γι’ αυτό το έγκλημα σε βάρος των Ποντίων (αλλά και των Αρμενίων) δεν μπορεί να θεωρηθεί «Γενοκτονία» και να τιμωρηθεί ως τέτοιο είναι ψευδές και άτοπο και αποδεικνύεται από την ίδια την Ιστορία. Κάθε φορά που ένας «ισχυρός» στρέφεται εναντίον μιας εθνικής, εθνολογικής, φυλετικής, θρησκευτιικής ομάδας χρησιμοποιεί τα ίδια μέσα (τρόπους) εξόντωσης/καταπίεσης. Ειδικά οι Τούρκοι (Οθωμανοί) από την στιγμή που άρχισαν να επεκτείνονται κατακτώντας άλλους λαούς χρησιμοποιούσαν διαχρονικά τα ίδια μέσα εξόντωσης/καταπίεσης/υποταγής. Συνεπώς από την μελέτη της Ιστορίας δεν τίθεται ζήτημα αν το έγκλημα σε βάρος των Ποντίων (και Αρμενίων) μπορεί να χαρακτηριστεί «Γενοκτονία».
Να τοποθετηθεί για το θέμα ο Πρωθυπουργός.
Όσοι ζητούν την τοποθέτσηση του πρωθυπουργού πάνω στο ζήτημα προφανώς έχουν πάρει στα σοβραά τον Αλέξη Τσίπρα. Θεωρούν ότι αυτός είναι «κανονικός» (με τα όλα του) Πρωθυπουργός. Εκτός και αν γνωρίζουν ότι δεν είναι οπότε ζητώντας του να τοποθετηθεί για το ζήτημα επιθυμούν να τον εκθέσουν. Θα έπρεπε να είναι προφανές σ’ όλους μας ότι ο τσίπρας αποτελεί τον «μπροστινό» («παρένθετο πρόσωπο» που λένε οι νομικοί) ενός συστήματος το οποίο εκτελεί εντολές. Ο Τσίπρας όπως και ο Πάκης (ο εκάστοτε ευρισκόμενος στην θέση του Πάκη) είναι μόνο για το επικοινωνιακό κομμάτι (να προσπαθεί να πείσει τους ψηφοφόρους) και για να κάνει την μάνα του περήφανη. Είναι για να κερδίζει ο ΣΥ.ΡΙΖ.Α. τις εκλογές και να κάνει την δουλειά του το σύστημα όσο να βρεί ένα άλλο κέλυφος για να συνεχίσει το έργο του.
Για τον λόγο αυτό ο Τσίπρας δεν μπορεί ακόμη και να ήθελε ν’ αντιδράσει (π.χ. να αποπέμψει τον Φίλη). Άσε που από Ιστορία δεν τα πάει καλά γιατί στο Λύκειο έπεσε πάνω στην ταραχώδη πρερίοδο των καταλήψεων που στοίχισε την ζωή του Τεμπονέρα. Έτσι εκτελεί στωικά τις εντολές που του έχουν δοθεί (εφαρμόζει όλα τα μέτρα της «εργαλειοθήκης του Ο.Ο.Σ.Α.» που σαν αντιπολίτευση κατέκρινε) όπως άλλωστε κάνει και ο Φίλης.
Μέτρα «σωφρονισμού» του Φίλη (αν είχε χιούμορ ο Υπουργός Άμυνας).
Επειδή εμείς ως «παρατηρητές» αρεσκόμαστε να προτείνουμε λύσεις, προτείνουμε τα παρακάτω μέτρα για το «σωφρονισμό» του φίλη και την εκτόνωση της κρίσης. (Σημείωση: Τα μέτρα αυτά προϋποθέτουν την ύπαρξη χιούμορ -ακόμη και διεστραμένου- από τον Υπουργό Άμυνας):
- Να του χαρίσει με ιδιόχειρη αφιέρωση τον αντίστοιχο τόμο της Στρατιωτικής Ιστορίας της Διεύθυνσης Ιστορίας Στρατού.
- Να του στείλει Φύλλο Πορείας επίστρατου (για μετεκπαίδευση) και να τον αναγκάσει να διαβάσει στους υπόλοιπους στρατιώτες την αντίστοιχη διαταγή για την Γενοκτονία των Ποντίων (όπως ο Καραμαζόφ στη «Λούφα και Παραλλαγή» μιλούσε για τις ελλείψεις στην Σοβιετική Ένωση).
- Κατά την εβδομάδα της μετεκπαίδευσης του να το έχει όλες τις μέρες σε «σκοινάκια» (άσκηση) και να τον έχει (μαζί με τους υπόλοιπους στρατιώτες) όρθιο στην αναφορά τάγματος για μια και πλέον ώρα.
- Να τον στείλει (με παρέα) τουλάχιστον μια φορά για πορεία (από 5 ως 10 χλμ.). Να δεις για πότε γίνεται στυλάκι και κόβει και τις «επιστημονικές απόψεις».
Για καλύτερο σωφρονιστικό αποτέλεσμα δέον όπως τα «σκοινάκια» γίνουν Χειμώνα (Δεκέμβρη-Φλεβάρη) και η πορεία Ιούλη. Οι παρατηριτικότεροι από εσάς θα πρόσεξαν ότι από την παραπάνω λίστα λείπει το κλασικό καψόνι όπου κάποιος τρέχει με πλήρη εξάρτηση κρατώντας το όπλο πάνω από το κεφάλι του. Αυτή η παράλειψη ήταν σκόπιμη και οφείλεται στο γεγονός ότι μόνο στις ταινίες επιτυγχάνονται πάντα οι σωστές καιρικές συνθήκες (η σωστή ποσότητα βροχόπτωσης). Άσε που μπορεί να σου πάθει και πνευμονία. Δυστυχώς σε κάθε καψόνι απαιτείται και η συμμετοχή αξιωματικού ή υπαξιωματικού ο οποίος επιβλέποντας την εκτέλεση της τιμωρίας θα υποφέρει (αν και λιγότερο) μαζί του. Από την άλλη όμως θα έχει την ικανοποίηση ότι συντελεί στον «σωφρονισμό» του.
Υστερόγραφο πρός όσους έχουν «επιστημονικές απόψεις» μη συμβατές με τα γενικώς παραδεδεγμένα.
Αυτό που έχει σε κάθε περίπτωση σημασία είναι να καταλήγουμε πάντα στον προσδιορισμό των αιτιών (και ευθυνών) που προκάλεσαν μια τραγωδία και μάλιστα εθνικού επιπέδου. Το «έγκλημα» των Αρμενίων και των Ποντίων ήταν ότι είχαν προαιώνιες ρίζες και έπρεπε να εκριζωθούν σαν ζιζάνια για να δημιουργηθεί το νέο ομοιογενές Τουρκικό Έθνος από τις στάχτες της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Πίστεψαν στο 12ο από «τα 14 σημεία» του αμερικανού προέδρου Γούντροου Ουίλσον και ίδρυσαν το 1920 την Ποντο-Αρμενική Ομοσπονδία με Πρόεδρο τον Μητροπολίτη Τραπεζούντας Χρύσανθο και πρωτεύουσα το για να κατοχυρώσουν την «αυτόνομη κρατική υπόσταση για τους λαούς της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας». Η Ποντο-Αρμενική Ομοσπονδία καταλύθηκε μετα΄την στρτιωτική της ήττα στην μάχη του Ερζερούμ.
Επειδή συνδέονται οι «επιστημονικές απόψεις» Φίλη με τις αντίστοιχες της Ρεπούση για την καταστροφή της Σμύρνης θα ήταν σκόπιμο να ξεκαθαρίσουμε και μ’ αυτές. Προφανώς και όπου μαζεύεται μεγάλο πλήθος είτε στην προβλήτα της Σμύρνης το 1922 είτε στη «θύρα 7» το 1981 υπάρχει «συνωστισμός». Προφανώς ο «συνωστισμός» προακλείται είτε από την «πίεση» (καταδίωξη) των κεμαλικών στρατευμάτων είτε από μια μισάνοιχτη μεταλλική θύρα. Οι αιτίες όμως είναι άλλες και σ’ αυτές πρέπει να κατατείνει (οδηγεί) ο ιστορικός. Στην μεν περίπτωση της θύρας 7 η αιτία ήταν η κακή και ελλειπής οργάνωση και λειτουργία του προσωπικού του σταδίου. Στην περίπτωση της Σμύρνης η αιτία ήταν ότι οι Βασιλόφρονες πολιτικοί που κυβερνούσαν εκείνη την περίοδο επέλεξαν μετά την κατάρρευση του μετώπου (και ενώ πέρασε ένας μήνας μέχρι οι Τούρκοι να φτάσουν στην Σμύρνη) σκόπιμα να μην την εκκενώσουν. Στο κάτω-κάτω οι Έλληνες κάτοικοι της θεωρούνταν από αυτούς ως «Βενιζελικοί» και άρα η ζωή τους δε είχε την ίδια αξία με αυτή των «Βασιλοφρόνων». Τόσο απλά. Γι’ αυτό κια εκτελέστηκαν στου Γουδή «επί εσχάτη προδοσία». Το έγκλημα τους θα μείνει αιωνίως χαραγμένο στην Ελληνική Ιστορία όσες αποφάσεις αναίρεσης/ακύρωσης της «Δίκης των έξ» κι αν εκδόσει ο Άρειος Πάγος. Οποιοδήπποτε συμπέρασμα ιστορικού δεν κατατείνει σ’ αυτή την αιτία είναι ταυτόχρονα μπουρδολογία και απόπειρα παραχάραξης της Ιστορίας. Ο δρόμος για την Εθνική Ενότητα και την Ομόνοια (όχι την πλατεία) περνά μέσα από την εκκαθάριση του παρελθόντος και όχι από την ετσιθελική ωραιοποίηση του. Στο κάτω-κάτω αυτό είναι το ελάχιστο που οφείλουμε σε όσους πέθαναν σ’ εκείνες τις περιστάσεις. Ελπίζουμε επιτέλους να συνεννοηθήκαμε...
7 Νοέμβρη 2015
παρατηρητήριο.
