Προκειμένου να λειτουργήσει ομαλά η Κοινωνία πραγματοποιήθηκε ένας ιστορικός συμβιβασμός▪ ένας συμβιβασμός που από τότε μας δεσμεύει όλους. Συμφωνήσαμε να παραιτηθούμε από το δικαίωμα της αυτοδικίας και σ’ αντάλλαγμα το Κράτος ανέλαβε την τιμωρία των εγκληματιών και την αποκατάσταση των αδικιών. Το κέρδος για τον καθένα μας ήταν πως από τη στιγμή που το Κράτος εκδικούνταν το έγκλημα που είχε διαπραχθεί σε βάρος μας αποφεύγαμε τον κίνδυνο της αντεκδίκησης που θα οδηγούσε σε νέα από μέρους μας αυτοδικία κ.ο.κ. Ωστόσο, όπως θα έπρεπε να είναι προφανές αυτός ο συμβιβασμός ισχύει (και μας δεσμεύει) μόνον όσο οι ποινές που επιβάλλει το Κράτος για λογαριασμό μας είναι ανάλογες (και δίκαιες) για το σε βάρος μας έγκλημα.
Κάθε φορά που ξεκινά μια συζήτηση για αυστηροποίηση των ποινών υπάρχουν κάποιοι που υπερασπίζονται «τα δικαιώματα των εγκληματιών» και μιλούν για «ανθρωπισμό». Υπερασπίζονται «τα δικαιώματα των εγκληματιών» γιατί αυτοί είναι ζωντανοί και ως γνωστόν τα θύματα των ανθρωποκτονιών δεν έχουν δικαιώματα μιας και δεν ζουν. Λιγότερα δικαιώματα από τους εγκληματίες έχουν όσα θύματα επέζησαν αφού ακόμη και μια ισόβια ποινή οδηγεί τον εγκληματία στη φυλακή μόνο για κάποια χρόνια.
Αυτή η ευεργετική το δίχως άλλο για τους εγκληματίες στάση του Κράτους εκκινεί από την λανθασμένη πεποίθηση ότι όλοι οι εγκληματίες μπορούν να «σωφρονιστούν», να καταλάβουν, δηλαδή, το λάθος τους και να επανέλθουν «στον δρόμο της νομιμότητας». Προφανώς, η πεποίθηση αυτή είναι εντελώς λάθος για την πάρα πολύ μεγάλη πλειοψηφία των εγκληματιών. Από την άλλη κάποιοι υπερασπιστές του σημερινού αναποτελεσματικού συστήματος απόδοσης «Δικαιοσύνης» ταυτίζουν την αυτοδικία με την ανομία (βλέπε εδώ) και μάλιστα με την ύψιστη μορφή της. Αν «ανομία» είναι η έλλειψη του Νόμου, τότε είναι σημαντικό να ορίσουμε τον Νόμο.
Ο Νόμος είτε στο Ανθρώπινο είτε στο Κοσμικό/Συμπαντικό πεδίο δεν είναι απλά ένα σύνολο από κανόνες που τιμωρούν το κακό. Είναι πολύ περισσότερο η αποκατάσταση της διασαλευθείσης ισορροπίας. Ο Νόμος οφείλει να επαναφέρει την Τάξη, γιατί αλλιώς ο Κόσμος (το Σύμπαν) θα καταρρεύσουν. Αυτή θα έπρεπε να είναι και η αποστολή των Ανθρώπινων Νομικών Συστημάτων▪ η διαφύλαξη της ισορροπίας και η επαναφορά στην Τάξη. Κάθε ζωή αξίζει το ίδιο. Συνεπώς η ζωή ενός φονιά δεν πρέπει ν’ αξίζει περισσότερο από τη ζωή του θύματος (ή των θυμάτων).
Στην Αρχαιότητα ένας καθαρμός ήταν αρκετός (βλέπε εδώ, εδώ & εδώ). Σήμερα τον «καθαρμό» τον αναλαμβάνει ο Νόμος επιβάλλοντας μια δίκαιη ποινή. Τι γίνεται, όμως, όταν οι ποινές ακόμα και όταν επιβάλλονται μοιάζουν περισσότερο με «χάδι» παρά με τιμωρία; Τι γίνεται όταν ένα μόνο άτομο κάνει κακό σε πολλούς; Ο Άντερς Μπρέιβικ στην Νορβηγία σκότωσε 77 αλλά τιμωρήθηκε σαν να σκότωσε μόνο έναν. Γιατί έπρεπε να ζήσει και αφού εκτίσει την προβλεπόμενη ποινή ν’ αποφυλακιστεί;
Τελευταία εμβληματική αυτοδικία ήταν αυτή του περασμένου Δεκέμβρη στις Η.Π.Α. όταν ο Διευθύνων Σύμβουλος της Ασφαλιστικής Εταιρείας UnitedHealthCare Μπράινα Τόμσον από τον Λουίτζι Μαντζιόνε. Ο δράστης «πήρε τον Νόμο στα χέρια του» για όσους ταλαιπωρούνται μέχρι ν’ αποζημιωθούν (ή και δεν αποζημιώνονται καθόλου) από τις ασφαλιστικές εταιρείες των Η.Π.Α. Με την πράξη του έφερε για τα καλά στο προσκήνιο τις σκόπιμες δυσλειτουργίες του Αμερικανικού Συστήματος Περίθαλψης (βλέπε εδώ).
Ο Λουίτζι Μαντζιόνε σκοτώνοντας τον Διευθύνοντα Σύμβουλο μιας μεγάλης ασφαλιστικής πήρε «εκδίκηση» για όλους όσους δεινοπαθούν από τις πρακτικές που ακολουθούν. Αυτό, άλλωστε, αποδεικνύεται και από την αναγνώριση της πράξης του μέσω της αλληλεγγύης που συγκεντρώνει (βλέπε εδώ). Ο Λουίτζι Μαντζιόνε δεν σκότωσε για λόγους αντιζηλίας όπως οι «τυραννοκτόνοι» Αρμόδιος και Αριστογείτονας τον Ιππία. Τον σκότωσε γιατί δεν ανεχόταν άλλο την κοροϊδία, κάνοντας κάτι που οι περισσότεροι που είναι στην ίδια μ’ αυτόν θέση το σκέφτονται αλλά δεν το τολμούν.
Από κει και πέρα είναι στην απόλυτα μεροληπτική κρίση καθενός μας αν τον Λουίτζι θα τον κατατάξουμε στους «ήρωες» ή τους «τρελούς». Αυτό, όμως, που είναι ηλίθιο να κάνουμε είναι ν’ αποδίδουμε την δημοτικότητα του στην εμφάνιση του. Γιατί, μπορεί να «είναι ωραίο γκομενάκι» (βλέπε εδώ) αλλά ένας τέτοιος χαρακτηρισμός δεν μας λέει τίποτα περισσότερο απ’ ότι κάποιες γυναίκες είναι σοβαρά ψυχικά άρρωστες και ταυτίζονται με σκληρούς εγκληματίες. Μη ξεχνάμε πως και ο Άντερς Μπρέιβικ είχε επιτυχία στις γυναίκες μετά την καταδίκη του. Ωστόσο, ο Μαντζιόνε δεν έχει κανένα ουσιαστικό κοινό σημείο με τον Μπρέιβικ αφού τα κίνητρα τους είναι πολύ διαφορετικά.
Στο τέλος της ημέρας καθένας (όπως και η Μαρία Δεδούση άλλωστε) καταλαβαίνει αυτό που θέλει να καταλάβει και όχι αυτό που πρέπει. Προφανώς και ο φόνος ενός Διευθύνοντος Συμβούλου ασφαλιστικής εταιρείας δεν θα γκρεμίσει τον Καπιταλισμό και δεν θ’ αλλάξει το σύστημα περίθαλψης στις Η.Π.Α. Ωστόσο, ήταν το πρώτο από πολλά ακόμη βήματα προς την κατεύθυνση αυτή. Γιατί, η πράξη του Λουίτζι Μαντζιόνε γκρέμισε ένα ταμπού (τον φόνο ενός ισχυρού) δίνοντας ταυτόχρονα το σήμα σ’ όλους τους Μπράινα Τόμσον της υφηλίου πως δεν μπορούν να συνεχίσουν ν’ αδικούν χωρίς να πληρώσουν για το κακό που προκαλούν. Όσο δεν αλλάζουν μυαλά τόσο η τιμωρία δεν θα προέρχεται από το Ανθρώπινο αλλά από το Θεϊκό Δίκαιο. Όταν καταστρέφεις ζωές (θα) το πληρώνεις με τη δική σου. Τούτη τη φορά θύμα ήταν μόνο ο ίδιος ο Διευθύνων Σύμβουλος. Την επόμενη ίσως να είναι και η οικογένεια του. Αυτό που με την πράξη του ανέδειξε ο Λουίτζι Μαντζιόνε είναι η προσωπική ευθύνη αυτών που διευθύνουν τις ζωές μας. Αν στις «Δίκες της Νυρεμβέργης» θεωρήθηκαν υπεύθυνοι για το «Ολοκαύτωμα» και οι κατώτεροι αξιωματικοί που εκτελούσαν γραμματειακά καθήκοντα, σήμερα δεν νοείται οι Διευθύνοντες Σύμβουλοι όπως ο Μπράινα Τόμσον να τη γλυτώνουν ουσιαστικά ατιμώρητοι. Γιατί αυτό που έκανε καθημερινά ο Τόμσον (σωστότερα αυτό που διάταζε τους υφισταμένους του να κάνουν) δεν είναι έγκλημα και γι’ αυτό ο Ανθρώπινος Νόμος δεν προβλέπει κάποια τιμωρία γι’ αυτό. Ωστόσο, ποινή προβλέπει ο Θεϊκός/Ηθικός Νόμος όπως μας δίδαξε η Αντιγόνη. Και η υποχρέωση μας έναντι του Θεϊκού/Ηθικού Νόμου είναι και απαράγραπτη και αυτή που στην ουσία μας κάνει (γιατί δεν είμαστε όλοι) Ανθρώπους.
Μακάρι, τούτο έγκλημα ν’ αυξήσει την ενσυναίσθηση στους Διευθύνοντες Συμβούλους όλου του κόσμου.
05 Απρίλη 2025
«πουθενάς 1».
