Font Size

SCREEN

Cpanel
Νέα σε τίτλους:

ΤΟ Δ.Σ. ΤΗΣ ΝΕΑΣ Π.Α.Ε Α.Ε.Κ. ΑΠΟ ΤΗΝ ΣΚΟΠΙΑ ΤΗΣ ΕΤΑΙΡΙΚΗΣ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ (ΑΚΟΜΑ ΔΕΝ ΣΥΣΤΑΘΗΚΕ ΚΑΙ ΑΠΕΚΤΗΣΕ Δ.Σ. ΧΩΡΙΣ ΔΙΕΥΘΥΝΟΝΤΑ ΣΥΜΒΟΥΛΟ ! ) ΜΕΡΟΣ Α'

Βαθμολογήστε αυτό το άρθρο
(0 ψήφοι)

ΤΟ Δ.Σ. ΤΗΣ ΝΕΑΣ Π.Α.Ε Α.Ε.Κ. ΑΠΟ ΤΗΝ ΣΚΟΠΙΑ ΤΗΣ ΕΤΑΙΡΙΚΗΣ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ
(ΑΚΟΜΑ ΔΕΝ ΣΥΣΤΑΘΗΚΕ ΚΑΙ ΑΠΕΚΤΗΣΕ Δ.Σ. ΧΩΡΙΣ ΔΙΕΥΘΥΝΟΝΤΑ ΣΥΜΒΟΥΛΟ !)
ΜΕΡΟΣ Α'

Με αφορμή το πρώτο δημοσίευμα της LIVE SPORT (και τις αναπαραγωγές του) σχετικά με τήν σύνθεση και τον αριθμό των μελών του Δ.Σ. της μέλλουσας να συσταθεί Π.Α.Ε. Α.Ε.Κ. (βλέπε εδώ) παρουσιάζουμε σε δύο μέρη το παρακάτω άρθρο. Σκοπός μας είναι η παροχή της βασικής γνώσης για το Δ.Σ. (σκοπό και λειτουργία του) στα πλαίσια της σύγχρονης επιχείρησης, προκειμένου να είμαστε όλοι μας σε θέση ν' ανταποκριθούμε στο νεο ρόλο που επιφυλλάσσει για μας ο "Τίγρης" αυτόν του συν-μετόχου (σχετικά βλέπε εδώ & εδώ). 

Μέρος Α’. Εταιρική Διακυβέρνηση.

Το Δ.Σ. είναι το ανώτερο όργανο διοίκησης και συντονισμού μιάς επιχείρησης. Μόνο η Γ.Σ., η οποία και τυπικά το εκλέγει στέκεται πάνω από αυτό. Συνεπώς η επιλογή των μελών του Δ.Σ. όπως και οι γνώσεις τους σε θέματα σχετικά με την Εταιρική Διακυβέρνηση (μη σας φοβίζει το όνομα) είναι κρίσιμη.

Εκτός όμως από τα προσόντα (τυπικά και ουσιαστικά) των μελών του, σημασία έχει και η ιδιότητα με την οποία καταλαμβάνουν θέση στο Δ.Σ., αλλά και ο αριθμός τους. Παρακάτω ακολουθεί μιά σύντομη αλλά περιεκτική ανάλυση των παραπάνω, η οποία –φυσικά– καταλήγει και σε πρόταση, υποστηριζόμενη από τα πορίσματα της διεθνούς εμπειρίας και βιβλιογραφίας.

Πρίν όμως αναφερθούμε στο Δ.Σ. πρέπει πρώτα να ξεκαθαρίσουμε το τοπίο σχετικά τόσο με το πλαίσιο λειτουργίας του όσο και με την ουσία της δραστηριότητας του. Το αξιοπερίεργο σ' αυτή την εξέταση είναι ότι η ουσία της δραστηριότητας του Δ.Σ. διαμορφώνει το πλαίσιο αλλά και διαμορφώνεται από αυτό. Ουσιαστικά μιλάμε για την Εταιρική Διακυβέρνηση τόσο ως το πλαίσιο λειτουργίας όλων των οργάνων της εταιρείας (άρα και του Δ.Σ.), όσο και ως την ουσία της δραστηριότητας (διοίκηση) του Δ.Σ.

 

Τι είναι και πως λειτουργεί η Εταιρική Διακυβέρνηση.

Για να μην δίνονται λαβές για σκόπιμες παρεξηγήσεις από μερικούς-μερικούς πρέπει να ξεκαθαρίσουμε ότι η εταιρεία λειτουργεί πρός όφελος των μετόχων και των επενδυτών σε αυτή και όχι για λογαριασμό του μεγαλομετόχου μόνο.

Αρχικά λοιπόν η Εταιρική Διακυβέρνηση μπορεί να θεωρηθεί ως ένα πλέγμα κανόνων και διαδικασιών η λειτουργία των οποίων εξασφαλίζει σε όλους τους μετόχους μιάς επιχείρησης, αλλά και σε όσους επενδύουν σε αυτή ή ακόμα και όσους συναλλάσσσονται μαζί της ότι η επιχείρηση διοικείται με χρηστό τρόπο και ότι η ίδια λαμβάνει κάθε δυνατό μέτρο για ν’ αποτρέψει ενοεπιχειρησιακές καταχρήσεις και απάτες.

Προκειμένου αυτή η διαβεβαίωση να έχει αξία η Εταιρική Διακυβέρνηση οριοθετείται από ξεχωριστό νομικό πλαίσιο με σημαντικότερους μέχρι σήμερα νόμους τον 3016/2002, τον 3693/2008 και τον 3873/2010. Η σωστή εφαρμογή της ελέγχεται και βεβαιώνεται από τον εξωτερικό Ορκωτό Ελεγκτή της επιχείρησης, που διενεργεί τον Ετήσιο Τακτικό Έλεγχο της.

Το Κράτος προκειμένου να μην επιβαρύνει τις εταιρείες με υπέρμετρο κόστος, εξαιρεί από την υποχρεωτική της εφαρμογή όσες δεν είναι εισηγμένες στη Χρηματιστηριακή Αγορά. Δεδομένου ότι υπάρχουν πολλά διοικητικά στελέχη ή μεγαλομέτοχοι οι οποίοι δεν επιθυμούν -αν γίνεται- να δίνουν λογαριασμό σε κανένα, έχει αναπτυχθεί και προβάλλεται η άποψη ότι η «Εταιρική Διακυβέρνηση δεν χρειάζεται όταν τη διοίκηση (έλεγχο) της εταιρείας την ασκεί κάποιο άτομο (ή ομάδα ατόμων) εμπιστοσύνης, ο οποίος δεν έχει ανάγκη να κλέψει».

Αν η Εταιρική Διακυβέρνηση ήταν πράγματι μόνο ένα πλέγμα κανόνων και διαδικασιών θα μπορούσα ίσως ν’ αναγνωρίσω κάποια βασιμότητα στήν παραπάνω άποψη. Όμως δεν είναι απολύτως έτσι. Οι κανόνες και οι διαδικασίες ακόμα και αν είχαν πέσει από τον ουρανό (που δεν έχουν πέσει) είναι τέτοιοι γιατί έχουν προκύψει σαν διδάγματα από καταστάσεις του παρελθόντος. Στην ουσία η Εταιρική Διακυβέρνηση είναι αυτό ακριβώς που λέει ο τίτλος της. Είναι ο τρόπος να διοικείς μιά επιχειρηματική μονάδα. Είναι εν τέλει η φροντίδα σε καθημερινή βάση του ίδιου του επιχειρηματία, ο οποίος «τρέχει» συνεχώς για τις υποθέσεις της επιχείρησης του, ασκεί έλεγχο στα στελέχη της για να βεβαιωθεί ότι σε διαχειριστικό επίπεδο όλα «βαίνουν καλώς». Όταν ο επιχειρηματίας είτε πό απόφαση είτε από αδυναμία (γιατί είχε επεκτείνει πολύ τις δραστηριότητες του) δεν μπορούσε ν’ ασκεί την προσωπική του μέριμνα για τη σωστή διοίκηση της εταιρείας αυτοπροσώπως, δημιουργήθηκε η ανάγκη για τυποποίηση των διδαγμάτων που είχαν προκύψει από την εμπειρία διοίκησης, έτσι ώστε να μπορούν να εφαρμοστούν συγκεκριμένοι κανόνες και διαδικασίες από τα στελέχη της εταιρείας χωρίς την αυτοπρόσωπη παρουσία του ιδιοκτήτη της. Έτσι προκύπτει τελικά η Εταιρική Διακυβέρνηση. Ο τρόπος (τα συστήματα) με τον οποίο ασκούσε τον έλεγχο του ο επιχειρηματίας στο λογιστήριο και τα υπόλοιπα τμήματα της εταιρείας προϋπήρχε του νομικού πλαισίου της Εταιρικής Διακυβέρνησης. Απλώς το νομικό πλαίσιο αποτελεί τον τρόπο κωδικοποίησης αυτής της εμπειρίας με την ταυτόχρονη απόδοση κάποιου τυπικού κύρους για την επιβολή του.

Ο τρόπος εισαγωγής της Εταιρικής Διακυβέρνησης με νόμο επιλέχθηκε στα κράτη εκείνα τα οποία δεν είχαν μεγάλη παράδοση στην διοίκηση επιχειρήσεων και τα οποία προφανώς αποτελούνται από πιό «δύστροπους» επιχειρηματίες, οι οποίοι εφαρμόζουν κάποιο μέτρο όταν είναι αναγκασμένοι και όχι προαιρετικά. Στην πράξη μέσω του νόμου έχει εισαχθεί η Εταιρική Διακυβέρνηση σε όλη την Ευρώπη εκτός της Μ. Βρεττανίας, η οποία μαζί και με τις Η.Π.Α. έχουν μακρά παράδοση διοίκησης επιχειρήσεων και στις οποίες η Εταιρική Διακυβέρνηση έχει την ισχύ του Εθιμικού Δικαίου (έθος) και δεν χρειάζεται να επιβληθεί δια νόμου. Γι’ αυτόν τον λόγο αν ξεφυλλίσουμε τον πρόσφατο (Οκτώβριο 2013) Κώδικα Εταιρικής Διακυβέρνησης θα διαβάσουμε για «βέλτιστες πρακτικές Εταιρικής Διακυβέρνησης».

Ανακεφαλαίωνοντας βλέπουμε ότι η Εταιρική Διακυβέρνηση είναι ένα σύνολο από «συνταγές διοίκησης» των οποίων η αποτελεσματικότητα (επιτυχία ή αποτυχία) κρίνεται από τον τρόπο που αυτές εφαρμόζονται (πρόνοια, ευθύνη, σύνεση) από τα στελέχη της επιχείρησης. Όπως «τα ράσα δεν κάνουν τον παππά», έτσι και το σύστημα από μόνο του δεν εξασφαλίζει τίποτα. Αν έχουμε το υποχρεωτικό από τον νόμο επίπεδο Εταιρικής Διακυβέρνησης μόνο και μόνο γιατί μας υποχρεώνει ο νόμος, τότε είναι σαν το κουτί του φαρμακείου που έχουμε στο αυτοκίνητο μας. Υπάρχει για να υπάρχει (και έτσι να γλυτώσουμε την κλήση για την μη ύπαρξη του) ακόμη και αν τα φάρμακα έχουν λήξει και είναι γι’ αυτό άχρηστα. Όταν όμως προκύπτουν τα σκάνδαλα κακοδιοίκησης και καταχρήσεων όλοι αναζητούν τις ευθύνες σε όσους δεν έλεγξαν ουσιαστικά ενώ θα έπρεπε. Είναι σαν τον αστυνομικό που μας σταμάτησε για έλεγχο και αφού βεβαίωσε την ύπαρξη του φαρμακείου στο αυτοκίνητο μας, μας δίνει κλήση γιατί το περιεχόμενο ήταν ληγμένο και γι’ αυτό άχρηστο. Στο σημείο αυτό υπάρχουν δύο ενδεχόμενα:

  • Είτε για κάμποσο καιρό δεν συμβαίνει τίποτα το κακό και δεν χρειάζεται να χρησιμοποιήσουμε το φαρμακείο (οπότε σιχρτιρίζουμε το «όργανο»).
  • Είτε χρειάζεται να το χρησιμοποιήσουμε οπότε αν μεν έχουμε αντικαταστήσει το περιεχόμενο μακαρίζουμε το «όργανο» ή δεν είχαμε μεριμνήσει για την αντικατάσταση του περιεχομένου με αποτέλεσμα όταν το χρειαστήκαμε να μας είναι τελικά άχρηστο.

Στο δεύτερο ενδεχόμενο και μόνο ότι χρειάστηκε να χρησιμοποιήσουμε το φαρμακείο του αυτοκινήτου, μας αποδεικνύει αφενός μεν τη χρησιμότητα της ύπαρξης του, αφετέρου όμως μας δείχνει ότι η ύπαρξη του και μόνο δεν εξασφαλίζει τίποτα. Άρα είναι το περιεχόμενο που μετράει και στην περίπτωση της Εταιρικής Διακυβέρνησης το περιεχόμενο το δίνει ο ζήλος και η ευσυνειδησία των στελεχών και των εργαζομένων που την εφαρμόζουν.

Αντί επιλόγου και επειδή ίσως κάποιοι «ξεροκέφαλοι» να μην έχουν πειστεί ακόμα, θα παραθέσω το απόλυτο σχετικό παράδειγμα από τήν Μέκκα του Καπιταλισμού τις Η.Π.Α. όπου ξετυλίχτηκε το κουβάρι του μεγαλύτερου σκανδάλου λογιστικού «μαγειρέματος» των βιβλίων μιάς εταιρείας (Enron) διαπλοκής της εν λόγω εταιρείας με κυβερνητικά στελέχη και συνενοχής με την ελεγκτικη της εταιρεία (ArthurAnderson). Στην περίπτωση αυτή ισχύει απόλυτα το «μαζί τα φάγανε».

Το 2001 η εν λόγω εταιρεία παροχής και διαμεσολάβησης ενέργειας (Enron) κατέρρευσε εκκωφαντικά όταν πλέον έχοντας φτάσει στα όρια του το «μαγείρεμα» των βιβλίων της δεν μπορούσε να κρύψει τις λογιστικές αλχημείες που είχε κάνει στο παρελθόν. Εκμεταλλεύτηκε στο έπακρο κάθε ομοσπονδιακό κανονισμό και ρύθμιση που η αμερικανική κυβέρνηση είχε επιβάλλει (για να ασκεί δήθεν εποπτεία την ίδια στιγμή που με την εφαρμογή των μέτρων αυτών οδηγούσε σε ακόμα μεγαλύτερη μεγέθυνση (φούσκα) την χρηματιστηριακή αγορά) και με την καθοδήγηση της ελεγκτικής -μεταξύ άλλων υπηρεσιών που της παρείχε- εταιρείας, παραμύθιαζε το «επενδυτικό κοινό» (άλλο που δεν ήθελε αυτό).

Το δίδαγμα από το συγκεκριμένο σκάνδαλο είναι ότι κατ’ αρχάς όλα τα εποπτικά όργανα είτε τα κρατικά είτε της εταιρείας απέτυχαν πλήρως στην αποστολή τους. Βέβαια κάποιος πονηρός θα μπορούσε να υποστηρίξει ότι για ακριβώς αυτόν τον λόγο δεν χρειάζεται η εθελοντική λειτουργία της επιχείρησης με τούς κανόνες της Εταιρικής Διακυβέρνησης, καθότι «αν είναι το τυχερό σου να σου τύχει θα σου τύχει οπωσδήποτε». Αυτός όμως ο συλλογισμός είναι τελείως λάθος γιατί όπως διδασκόμαστε από τέτοιες ιστορίες, αμέσως μετά από την εκδήλωση τέτοιων σκανδάλων τα μέτρα που λαμβάνουν οι εποπτικές αρχές γίνονται σκληρότερα, επεκτείνεται σε περισσότερες επιχειρήσεις η επιβολή τους, γίνεται δυσκολότερη αλλά και ακριβότερη η εφαρμογή τους και ο έλεγχος των αρχών γίνεται στενότερος. Άλλωστε η αιτία της αποτυχίας όλων των εποπτικών αρχών και οργάνων δεν οφείλεται στοι σύστημα (Εταιρική Διακυβέρνηση), αλλά στην διαπλοκή μεταξύ όσων είχαν ταχθεί να το υπηρετούν και την επιχείρηση.

Συνεπώς η Εταιρική Διακυβέρνηση (αν εφαρμόζεται σωστά και με ευσυνειδησία) βοηθά στην καλύτερη και αποδοτικότερη λειτουργία της επιχείρησης και στο σημερινό τρόπο λειτουργίας των επιχειρήσεων κρίνεται απολύτως απαραίτητη. Αν δεν ήταν έτσι δεν θα είχε λόγο ύπαρξης στη Μέκκα του Καπιταλισμού τις Η.Π.Α. και στο Χρηματιστικό κέντρο της Ευρώπης την Μ. Βρεττανία.

 

ΤΕΛΟΣ Α' ΜΕΡΟΥΣ

28 Μάη 2014.
παρατηρητής 1.

Διαβάστηκε 9406 φορές
 
 
   
Βρίσκεστε εδώ: Αρχική Χρονολόγιο ΤΟ Δ.Σ. ΤΗΣ ΝΕΑΣ Π.Α.Ε Α.Ε.Κ. ΑΠΟ ΤΗΝ ΣΚΟΠΙΑ ΤΗΣ ΕΤΑΙΡΙΚΗΣ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ (ΑΚΟΜΑ ΔΕΝ ΣΥΣΤΑΘΗΚΕ ΚΑΙ ΑΠΕΚΤΗΣΕ Δ.Σ. ΧΩΡΙΣ ΔΙΕΥΘΥΝΟΝΤΑ ΣΥΜΒΟΥΛΟ ! ) ΜΕΡΟΣ Α'